Phòng cháy chữa cháy (PCCC) tiếng Anh được hiểu là "Fire Fighting and Prevention". Phòng cháy chữa cháy tổng quát là tất cả các thiết bị và hoạt động liên quan đến việc phòng cháy và chữa cháy. Nó bao gồm các hoạt động chữa cháy cũng như các biện pháp nhằm giảm thiểu nguy cơ xảy ra hỏa hoạn và nổ.
Khái niệm của phòng cháy chữa cháy
Phòng cháy chữa cháy (PCCC) không chỉ là một bộ sưu tập các biện pháp kỹ thuật, mà còn là một phần không thể thiếu trong việc loại trừ hoặc giảm thiểu nguy cơ cháy, nổ. Nó cũng tạo điều kiện thuận lợi và an toàn cho công tác cứu người, cứu tài sản, chữa cháy, và ngăn chặn sự lan rộng của đám cháy, từ đó giảm thiểu tổn thất mà cháy, nổ gây ra.
Trách nhiệm này không chỉ thuộc về những người làm việc trong lĩnh vực này mà còn là trách nhiệm của mỗi công dân. Mọi người, dù ở đâu và làm gì, đều phải đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy tại nơi làm việc hoặc sinh sống của mình. Điều này được quy định rõ ràng trong Luật Phòng cháy chữa cháy được Quốc hội ban hành.
Phê duyệt và đánh giá phòng cháy chữa cháy
Dựa trên các quy định pháp luật hiện hành, quá trình phê duyệt thiết kế phòng cháy chữa cháy (PCCC) cho các dự án xây dựng là bước không thể bỏ qua. Trước khi bắt đầu xây dựng, các cơ sở cần phải được phê duyệt thiết kế PCCC bởi cơ quan cảnh sát PCCC. Trong quá trình thi công, nếu có bất kỳ sự thay đổi nào so với bản vẽ đã được phê duyệt, cần phải có sự thẩm duyệt bổ sung từ cơ quan này.
Theo chuyên gia từ Công ty Cổ phần Quốc tế BAT Việt Nam, nghiệm thu PCCC là một phần quan trọng của quy trình kiểm tra và chấp nhận công trình. Sau khi hoàn thành, các công trình phải được kiểm tra và đánh giá bởi cơ quan cảnh sát PCCC trước khi được chấp nhận.
Quy trình này đòi hỏi tuân thủ một số bước cụ thể như thiết kế PCCC, thẩm duyệt thiết kế, thi công lắp đặt các trang thiết bị, và chuẩn bị hồ sơ nghiệm thu PCCC. Các công việc này yêu cầu sự hiểu biết chuyên môn về PCCC, và do đó, nếu là chủ đầu tư, việc thuê một đơn vị dịch vụ có kinh nghiệm là lựa chọn hợp lý để đảm bảo tuân thủ các quy định và quy trình pháp lý.
Hồ sơ phê duyệt PCCC
Theo quy định từ Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn Cứu hộ, việc thẩm duyệt hồ sơ PCCC phải tuân thủ đầy đủ các quy định được quy định trong Nghị định 136/2020/NĐ-CP. Hồ sơ này cần bao gồm đơn xin cấp giấy phê duyệt PCCC và bản vẽ thiết kế PCCC, có thể bao gồm các hệ thống như báo cháy, chữa cháy, tăng áp hút khói và hệ thống chống sét, cùng với bản vẽ kiến trúc của công trình.
Đối với những trường hợp đặc biệt, các cơ quan có thể yêu cầu cung cấp thêm các loại giấy tờ khác. Ngoài ra, việc cấp giấy phê duyệt PCCC còn tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, và có thể yêu cầu một số giấy tờ bổ sung như văn bản đề nghị chấp thuận địa điểm xây dựng, bản vẽ và tài liệu về địa hình, khí hậu của khu đất, và các giấy tờ về quy hoạch.
Các hồ sơ này sẽ được xử lý tại cơ quan Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy tại tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Thời hạn xử lý hồ sơ thường dao động từ 20 đến 30 ngày làm việc, tùy thuộc vào thông báo cụ thể từ cơ quan chức năng. Lệ phí phải trả cũng sẽ thay đổi tùy theo địa phương cụ thể.
Hồ sơ đánh giá PCCC
Theo quy định từ Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy (theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Phòng cháy và chữa cháy, cũng như Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy), hồ sơ xin nghiệm thu phòng cháy chữa cháy phải bao gồm:
- Đơn xin cấp giấy nghiệm thu về PCCC.
- Bản vẽ hoàn công PCCC (bao gồm hệ thống báo cháy, hệ thống chữa cháy, hệ thống tăng áp hút khói, hệ thống chống sét), cùng với bản vẽ kiến trúc của công trình.
- Biên bản nghiệm thu hoàn thành hạng mục PCCC, biên bản nghiệm thu vận hành có tải hệ thống PCCC, bản thuyết minh vận hành hệ thống PCCC, biên bản thi công hệ thống PCCC.
- Giấy chứng nhận kiểm định thiết bị PCCC (bản công chứng).
- Sách hướng dẫn vận hành hệ thống PCCC.
- Giấy đo đạc tiếp địa (do đơn vị thí nghiệm Las).
Đối với các trường hợp đặc biệt khác, các cơ quan có thể yêu cầu cung cấp thêm một số loại giấy tờ khác.
Bên cạnh đó, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, việc cấp giấy nghiệm thu phòng cháy chữa cháy cũng có thể yêu cầu các giấy tờ sau:
- Đối với thiết kế công trình: Giấy phép đầu tư và chứng chỉ quy hoạch (bản sao công chứng), các bản vẽ thiết kế hệ thống PCCC cho các hạng mục đặc biệt như kho gas, máy phát điện, trạm biến áp,...
Hồ sơ này sẽ được tiếp nhận và giải quyết tại cơ quan Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy tại tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, trong thời hạn từ 20 đến 30 ngày làm việc (hoặc ghi trên giấy hẹn), và lệ phí phải trả sẽ được quy định cụ thể tại địa phương.
Cơ sở phòng cháy chữa cháy
Trên quan điểm phòng ngừa tích cực và chủ động, công tác phòng cháy tại cơ sở không chỉ là việc triển khai các biện pháp và giải pháp kỹ thuật mà còn là sự tổ chức chặt chẽ và hiệu quả của người đứng đầu, nhằm loại trừ hoặc hạn chế mọi yếu tố gây cháy và tạo điều kiện thuận lợi cho việc cứu người, cứu tài sản, và ngăn chặn sự lan rộng của đám cháy.
Theo Điều 20 của Luật PCCC và Điều 7 của Nghị định số 79/2014/NĐ-CP, công tác phòng cháy tại cơ sở bao gồm một số nội dung quan trọng:
- Xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện công tác phòng cháy chữa cháy.
- Ban hành nội quy, quy định về PCCC.
- Thành lập và duy trì hoạt động của đội PCCC cơ sở.
- Lập và thực hiện phương án chữa cháy.
- Đầu tư kinh phí và trang bị phương tiện PCCC.
- Tổ chức công tác tự kiểm tra an toàn về PCCC.
- Xử lý vi phạm quy định về PCCC.
- Lập hồ sơ quản lý và theo dõi hoạt động PCCC.
Việc duy trì tình trạng an toàn, ngăn chặn sự xuất hiện của đám cháy, thật sự là kết quả của sự tác động tích cực từ cả Nhà nước và các chủ thể liên quan. Nó không chỉ giảm thiểu nguy cơ cháy nổ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc cứu người và tài sản trong trường hợp khẩn cấp. Chẳng hạn, nhờ sự tác động của con người và thiết bị kỹ thuật, một cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao có thể trở nên an toàn hơn, giảm thiểu rủi ro gây cháy nổ.
Điều này phản ánh sự tự giác và nỗ lực chung của cộng đồng trong việc đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy tại cơ sở, và cũng là kết quả của quá trình tổ chức và triển khai công tác phòng cháy hiệu quả. Từ nhận thức về những khái niệm này và yêu cầu về an toàn phòng cháy chữa cháy, trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở không chỉ là việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ phòng cháy mà còn là việc loại trừ, hạn chế mọi yếu tố gây cháy và tạo điều kiện thuận lợi cho công tác cứu hỏa và bảo vệ tài sản.
